MR Übersetzungsliteratur
im dt. Frühhumanismus

MRFHMarburger Repertorium zur
Übersetzungsliteratur im deutschen Frühhumanismus

[ © Copyright und Zitierweise ]
Für Suchmaschinen: Inkunabeln Wiegendrucke Handschriften Frühhumanismus Steinhöwel Wyle Eyb Boccaccio Petrarca Piccolomini prehumanism manuscripts manuscrits incunabula incunables
Verzeichnis: [ Übersetzer ] [ Anonym ] [ De quattuor virtutibus cardinalibus, lat. mit dt. Reimpaar-Fassung ]
Weiterführend: [ Links zu zentralen Datenbanken und Verbundskatalogen ]

 

    Leipzig: Melchior Lotter, [14]99

     

    4° — 24 Bll. — A-D6 — wechselnd (23-46 Z.) — Typen 2:168G, 3:366 (Titel), 4:88G, 6:98G, 7:60G — Kol.-Titel.

    Inhalt:

    Pseudo-Seneca: 'De quattuor virtutibus cardinalibus', lat.-dt.

     

    Standorte:

  • ehem. Berlin, Staatsbibliothek, Inc. 1391,7 (Kriegsverslust)

  • ElblÄ…g (Elbing, PL), Miejska Biblioteka ElblÄ…ska im. Cypriana Norwida, Inc. II.6 (ehem. ToruÅ„ (Thorn, PL), BU)
    Andreas Pelzer 1531; zeitgenössischer Ledereinband; hs. Marginalien;
    1. Pseudo-Seneca: 'De quattuor virtutibus cardinalibus', lat.-dt.;
    2. Lucius Annaeus Seneca: 'De vita beata', daran Georg Dottanius: 'Disticha', Leipzig: Wolfgang Stöckel, 1496 = GW M41547;
    3. Alanus ab Insulis: 'Liber parabolarum', Leipzig: Melchior Lotter, [14]99 = GW 505;
    4. Hieronymus von Sparta: 'Preclare dicta septem sapientum', Münster: Dietrich Tzwyvel d.Ä., 1514 = VD16 ZV 14364;
    5. Cato d. Ä.: 'Disticha moralia' u.a., Köln: Martin von Werden, 1514 = VD16 ZV 3151;
    6. 'Cato', Antwerpen: Gerard Leeu, 1. März 1485 = GW 6282;
    7. Henricus Boort: 'Fasciculus morum', Antwerpen: Hendrik Eckert, [nach 1503] = VD16 B 6650 (?);
    8. Nilus d. Ä.: 'Sententiae morales', Leipzig : Melchior Lotter, 1516 = VD16 N 1758;
    9. Ovid: 'Orationes familiares', Leipzig: Valentin Schumann, 1516 = VD16 ZV 12089;
    10. Heinrich Bebel: 'Facetiae', o. O. u. o. J.;
    11. 'Regimen moralitatis', lat.-dt. daran Pseudo-Lentulus: 'Epistola ad senatum Romanum: De statura Christi', [Leipzig: Konrad Kachelofen, um 1494] = GW M37263;
    12. 'Regimen sanitatis Salernitanum', lat.-dt. daran Horaz: 'Carmen de vitae humanae brevitate (IV,7)', Leipzig: [Konrad Kachelofen], 1493 = GW M37315;
    13. Sebastian Brant: 'Thesmophagia (Fagifacetus)', lat.-dt., [Basel: Michael Furter, kalendis aprilibus (nach dem 1. April) 1490] = MRFH 21285 (GW 37655);
    14. 'Proverbia communia', lat.-dt., [Köln: Heinrich Quentell, um 1485] = GW M35803;
    15. Freidank: 'Bescheidenheit', lat.-dt., [Leipzig: Konrad Kachelofen, um 1490] = GW 10323;
    16. Albertanus von Brescia: 'De doctrina dicendi et tacendi', Köln: [Heinrich Quentell], 1497 = GW 563.

  • Freiberg, Geschwister-Scholl-Gymnasium, XII 4°38,3
    Rubriziert, rot u. grün eingemalte Initialen; hs. Marginalien;
    1. Alanus ab Insulis: 'Liber parabolarum', Leipzig: Melchior Lotter [14]99 = GW 505;
    2. Nikolaus Kempf von Straßburg: 'Regulae grammaticiales', Leipzig: Melchior Lotter 4. März 1499 = GW 11253;
    3. Pseudo-Seneca: 'De quattuor virtutibus cardinalibus', lat.-dt.;
    4. 'Algorithmus integrorum cum probis annexis', [Leipzig: Martin Landsberg, um 1490/95] = GW 1273;
    5. Johannes de Sacrobosco: 'De sphaera mundi', Köln: Heinrich Quentell, 7. Juli 1500 = GW M14577.

  • Freiburg im Breisgau, Universitätsbibliothek, Ink. D 7358, de
    Defekt: Bll. 21f. fehlen.
    Teilw. rubriziert; auf Bl. 24a Rubrikatorvermerk 1509.

  • Halberstadt, Gleimhaus, Bibliothek, C 6569
    1. Pseudo-Seneca: 'De quattuor virtutibus cardinalibus', lat.-dt.;
    2. Anicius Manlius Severinus Boethius: 'De consolatione philosophiae', Köln: Heinrich Quentell, 31. Dezember 1497 = GW 4563;
    3. Aesop: 'Fabulae', Basel: Johannes Herwagen, 1544/(1545) = VD16 ZV 140.

  • Kiel, Universitätsbibliothek, 3 an Ink 123
    1. 'Cato', Leipzig: Konrad Kachelofen, 1494 = GW 6311;
    2. Anicius Manlius Severinus Boethius: 'De consolatione philosophiae', Nürnberg: Anton Koberger, 8. Juni 1495 = GW 4559;
    3. Pseudo-Seneca: 'De quattuor virtutibus cardinalibus', lat.-dt.

  • London (GB), British Library, IA.12131
    Hs. Marginalien.

  • München, Bayerische Staatsbibliothek, 4 Inc.c.a. 1707 (1. Ex.) (digital)
    Hs. Marginalien.

  • München, Bayerische Staatsbibliothek, Res/4 A.lat.b. 529 (2. Ex.) (Abb. Bl. 3a)
    Hs. Marginalien;
    1. Pseudo-Seneca: 'De quattuor virtutibus cardinalibus', lat.-dt.;
    2. 'Regimen moralitatis', lat.-dt. daran Pseudo-Lentulus: 'Epistola ad senatum Romanum: De statura Christi', [Leipzig: Konrad Kachelofen, um 1494] = GW M37263;
    3. 'Vocabularius gemma gemmarum', Lahr: Wilhelm Schaffner, 1514 = VD16 G 1101.

  • Praha (CZ), Národní knihovna ÄŒR, 43.E.32 (1. Ex.)

  • Praha (CZ), Národní knihovna ÄŒR, 44.E.32 (2. Ex.)

  • Praha (CZ), Národní knihovna ÄŒR, 44.G.110 (3. Ex.)
    1. Pseudo-Seneca: 'De quattuor virtutibus cardinalibus', lat.-dt.;
    2. Lucius Annaeus Seneca: 'Epistulae morales (ad Lucilium)', [Köln: Kornelius von Zierikzee, nach 1500] = GW 41264.

  • Regensburg, Fürst Thurn und Taxis Hofbibliothek und Zentralarchiv, 8Inc.95

  • Regensburg, Staatliche Bibliothek, 4Hom.364

  • Rostock, Universitätsbibliothek, Cd-9400

  • Waltham (USA), Brandeis University Library, Incun. 33
    Rubriziert.
    1. Antonio Mancinelli: 'Modus scribendi orandique', Leipzig: Wolfgang Stöckel, 1500 = GW M20292;
    2. Alanus de Insulis: 'Liber parabolarum', Leipzig: Melchior Lotter, [14]99. = GW 505;
    3. Pseudo-Seneca: 'De quattuor virtutibus cardinalibus', lat.-dt.;
    4. 'Physiologus Theobaldi', [Leipzig: Konrad Kachelofen, 1493] = GW M45788.

  • Wolfenbüttel, Herzog-August-Bibliothek, 82.16 Quodl. (2)
    1. Lucius Annaeus Seneca: 'De tranquillitate animi', Leipzig: Jakob Thanner, 1499 = GW M41473;
    2. Pseudo-Seneca: 'De quattuor virtutibus cardinalibus', lat.-dt.;
    3. Lucius Annaeus Seneca: 'De brevitate vitae', [Leipzig: Wolfgang Stöckel], 1498 = GW M41256;
    4. Lucius Annaeus Seneca: 'De vita beata', Leipzig: Wolfgang Stöckel, 1496 = GW M41547;
    5. 'Auctoritates Aristotelis', [Köln: Heinrich Quentell], 1498 = GW 2827;
    6. Lukian: 'De vitis philosophorum', Leipzig: Jakob Thanner, 1499 = GW M19092;
    7. Jason de Mayno: 'Oratio apud Alexandrum VI habita', Leipzig: [Gregor Böttiger, um 1492] = GW M22403;
    8. Maffeo Vegio: 'Philalethes', [Leipzig Konrad Kachelofen, um 1492] = GW M49526;
    9. Francesco Petrarca: 'Secretum de contemptu mundi', Deventer: Jakob von Breda, 12. Januar 1498 = GW M31630;
    10. Johannes Fabri von Donauwörth: 'De mediis, quibus ad beatam vitam perveniri poterit', [Leipzig: Martin Landsberg, um 1497/1500] = GW 9659.

  • Zwickau, Ratsschulbibliothek, 4.10.24.(4)
    1. Fortunatian: 'Ars rhetorica' etc., [Venedig: Johannes Tacuinus, um 1499] = GW 10230;
    2. Terenz: 'Comoediae', Straßburg: Johann Prüß, 1503 = VD16 T 362;
    3. Lucius Annaeus Seneca: 'Epistulae morales', [Köln: Heinrich Quentell, Erben, um 1508] = VD16 S 5780;
    4. Pseudo-Seneca: 'De quattuor virtutibus cardinalibus', lat.-dt.;
    5. Dietrich Gresemund d. J.: 'Apologie der sieben freien Künste', Leipzig: Jakob Thanner, 1505 = VD16 ZV 7019;
    6. Leonardo Bruni: 'Gracchus et Poliscena', Leipzig: Melchior Lotter, 1500 = GW 5611;
    7. Hermann Buschius: 'De saluberrimo fructuosissimoque dive virginis marie psalterio', [Leipzig]: Martin Landsberg, 1506 = VD16 B 9941;
    8. Baptista Mantuanus: 'In laudem divi Joannis Baptiste', Leipzig: Jakob Thanner, 1505 = VD16 S 7292;
    9. Johannes Sulpitius: 'De moribus puerorum', [Leipzig: Martin Landsberg, nach 1500(?)] = GW M44373;
    10. Guarino der Ältere: 'Alda', Leipzig: Jakob Thanner, [um 1507] = VD16 G 3853;
    11. Prudentius: 'Liber historiarum', Leipzig: Martin Landsberg, 1505 = VD16 ZV 12855;
    12. Johannes Fabri von Donauwörth: 'Carmen de tribus deabus fatalibus', [Leipzig: Martin Landsberg, um 1497/98] = GW 9648;
    13. Hieronymus Emser: 'Dialogismus', Leipzig: Melchior Lotter, 1505 = VD16 E 1111;
    14. Plinius d.J.: 'Liber illustrium virorum', Köln: Heinrich Quentell, Erben, 1505 = VD16 P 3502;
    15. Hs. 'Cosmographie Ptolemei Breviarium', 'Carmina ornatissima francisti petrarche'; 15. Jh.
  •  

    Faksimiles/Digitalisierung:

    Digitalisierung des 1. Münchner Exemplars

     

    Literatur:

    GW = Gesamtkatalog der Wiegendrucke, M41516.
    Hain, L.: Repertorium Bibliographicum, in quo libri omnes ab arte typographica inventa usque ad annum MD. Berlin 1925, 14632
    Copinger, W. A.: Supplement to Hain's Repertorium Bibliographicum or Collections towards a new edition of that work. In two parts. London 1895 u. 1898, 14632
    ISTC = Incunabula Short-Title Catalogue. British Library London, is00420000.
    INKA = Inkunabelkatalog deutscher Bibliotheken, s. Standorte.
    BMC = Catalogue of books printed in the XVth century now in the British Museum. London 1908-1913, III, S. 652.
    Borm, W.: Incunabula Guelferbytana (IG). Blockbücher und Wiegendrucke der Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel (Repertorien zur Erforschung der frühen Neuzeit 10). Wiesbaden 1990, 2442 (u. 248, 1012, 1723, 1815, 2080, 2430, 2439, 2446, 2717).
    BSB-Ink = Bayerische Staatsbibliothek. Inkunabelkatalog online. München, M-221.
    Döring, H.: Freiberger Inkunabelkatalog. Die Inkunabeln der Andreas-Moeller Bibliothek, des Geschwister-Scholl-Gymnasiums und weiterer Freiberger Sammlungen (Beiträge Zur Inkunabelkunde. Dritte Folge 9). Berlin 1993, 424 (u. 4, 24, 230, 301).
    Goff, F. R.: Incunabula in American Libraries. A third census of fifteenth-century books recorded in North-American collections. New York 1964. Reprint, reproduced from the annotated copy maintained by F. R. Goff. New York 1973. Supplement New York 1972, S-420.
    Henkel, N.: Seneca d.J., Lucius Annaeus. In: 2VL 8 (1992), Sp. 1080-1099, insb. Sp. 1094.
    IBP = Kawecka-Gryczowa, A. / Bohonos, M. / Szandorowska, E.: Incunabula quae in Bibliothecis Poloniae asservantur. 3 Bde. Wratislaviae u.a. 1970-1993, 5005.
    Krüger, N.: Die Inkunabeln der Universitätsbibliothek Rostock. Mit den Inkunabeln der Landesbibliothek Mecklenburg-Vorpommern in Schwerin und der Kirchenbibliothek Friedland (Kataloge der Universitätsbibliothek Rostock 2). Wiesbaden 2003, M. 7.
    LOUIS = Brandeis University Online Catalog, Call number: Incun 33.
    manuscriptorium. Building Virtual Research Environment for the Sphere of Historical Resources, Shelfmark, Identifier: 43.E.32.
    Nickel, H.: Die Inkunabeln der Ratsschulbibliothek Zwickau. Entstehung, Geschichte und Bestand der Sammlung. Diss. Berlin 1976, 557 (u. 513, 548, 560, 567, 604, 1044).
    Regensburger Katalog, BV017164775.
    Sack, V.: Die Inkunabeln der Universitätsbibliothek und anderer öffentlicher Sammlungen in Freiburg im Breisgau und Umgebung (Kataloge der Universitätsbibliothek Freiburg im Breisgau 2,1-3). Wiesbaden 1985, 3214.
    Schmitt, A.: Die Inkunabeln der deutschen Staatsbibliothek zu Berlin. In Anschluss an E. Voulliéme bearbeitet (Beiträge zur Inkunabelkunde. Dritte Folge 2). Berlin 1966, S. 231, 1391,7.
    Strutynska, M.: Katalog InkunabuÅ‚ów Biblioteki Universyteckiej w Toruniu. ToruÅ„ 1995, 189 (u. 2, 3, 56, 82, 168, 172f., 176, 188).
    Voulliéme, E.: Die Inkunabeln der königlichen Bibliothek und der anderen Berliner Sammlungen. Ein Inventar. (Nebst) Nachträge (Zentralblatt für Bibliothekswesen. Beihefte 30, 45, 49). Leipzig 1906-1927 (Nachdruck Wiesbaden 1968), 1391,7.
    Worstbrock, F. J.: Deutsche Antikerezeption 1450-1550. Teil 1: Verzeichnis der deutschen Übersetzungen antiker Autoren. Mit einer Bibliographie der Übersetzer (Veröffentlichungen zur Humanismusforschung 1). Boppard am Rhein 1976, 336.

    Bearbeiter: dk. Version vom 05. 03. 2012 (MRFH). Permanent Link: mrfh.de/21370.